Arfer Da

Sgwrs am lesiant staff yn ystod y pandemig gyda siaradwyr o Fwrdd Iechyd Prifysgol Hywel Dda.

Y siaradwyr yw: Lisa Gostling, (Cyfarwyddwr Gweithlu a Datblygu'r Sefydliad), Suzanne Tarrant (Seicolegydd Clinigol Ymgynghorol), Christine Davies (Cyfarwyddwr Cynorthwyol Datblygu'r Sefydliad). Cyflwynwyd a hwyluswyd y sgwrs gan Phil Jones o Archwilio Cymru.

Mae tlodi yn amlddimensiwn, yn gymhleth, yn tyfu ac yn effeithio ar fwy o bobl yng Nghymru.

Cyn yr argyfwng costau byw presennol hyd yn oed, bu bron i un o bob pedwar o bobl yng Nghymru yn byw mewn tlodi sy'n golygu eu bod yn cael llai na 60% o'r cyflog cyfartalog. Mae hynny tua 700,000 o'n cyd-ddinasyddion. Mae'r lefel honno o dlodi cymharol wedi aros yr un fath ers degawdau.  

Mae tlodi yn gallu golygu cael dim arian yn eich poced, eich plant yn mynd i'r ysgol yn newynog, neu i'r gwely heb ddigon o fwyd. Gall olygu peidio â gallu fforddio côt gaeaf na chynhesu'ch cartref, ac yn aml yn byw am flynyddoedd heb waith na gobaith, wedi’i eithrio rhag cyfleoedd a newid.  

Gall achosion tlodi hefyd fod yn strwythurol, yn deillio o ac yn cael eu dylanwadu gan y ffordd y mae cymdeithas a'r economi wedi'i fframio ac yn gweithio sy'n helpu i greu cylch sy'n ei gwneud hi'n anoddach i rai pobl ddarparu ar gyfer eu teuluoedd a'u cadw'n gaeth mewn stad o gyni. Mae'r strwythurau hyn yn gyrru anghyfartaledd o ran mynediad at drafnidiaeth, addysg, gofal plant, gofal iechyd, swyddi o ansawdd uchel, a thai fforddiadwy. 

Gall rhai o'r canlyniadau hyn – er enghraifft ynysu cymdeithasol, gwaharddiad, diffyg pŵer, lles corfforol ac emosiynol – ymestyn ac achosi tlodi i barhau, gan ei gwneud hi'n anodd, os nad yn amhosibl, i bobl ddianc rhag ei effaith. Ac yn aml gall y ffordd y mae polisïau a gwasanaethau o fewn y sector cyhoeddus a phreifat yn cael eu pennu a'u darparu wneud y sefyllfa'n llawer mwy heriol. 

Recordiad ac adnoddau o ddigwyddiad arlein Ymateb i'r Argyfwng Hinsawdd yng Nghymru a gynhaliwyd ar Fai 16 2022.